حسن کامکار؛ نغمه‌ای که به نسل‌ها رسید!

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، نام حسن کامکار در موسیقی ایران تنها یک نام نیست؛ نشانه‌ای‌ است از آغاز، از نسلی که موسیقی را نه‌فقط آموخت که با آن نفس کشید. در سالگرد درگذشت این چهره مؤثر، بازخوانی مسیر زندگی‌اش، احترام به صدایی‌ است که هنوز در گوش فرهنگ ما جاری‌ست.

به گزارش ایسنا، او در سنندج، شهر نغمه‌ها و نواها، به دنیا آمد و از نوجوانی دل در گرو ویلن نهاد. ساز در دست او تنها ابزار نبود؛ زبانِ دل و اندیشه بود. ترکیبی از تکنیک‌های موسیقی کلاسیک و لطافت موسیقی کردی را به صدایی بدل کرد که بی‌تظاهر، اما تأثیرگذار بود.

اما آنچه حسن کامکار را به یک چهره ماندگار بدل کرد، صرفاً مهارت نوازندگی‌اش نبود. نگاه تربیتی و اندیشه فرهنگی او، موسیقی را از سطح سرگرمی یا مهارت فردی فراتر برد و به ساحت خانواده، آموزش و هویت فرهنگی کشاند. او باور داشت که موسیقی باید از خانه آغاز شود، از دل فرزند، از گفت‌وگوی ساز با کودک. همین نگاه، خانواده‌اش را در مسیری هنری همراه کرد؛ فرزندانی که هر یک امروز در بالاترین سطوح موسیقی ایران و جهان می‌درخشند.

گروه کامکارها که با نام خانوادگی او پیوند خورده، فراتر از یک گروه خانوادگی است. آن‌ها صدای نسلی شدند که موسیقی را زبان مادری خود می‌داند. ریشه‌های این موفقیت، بی‌تردید در نگاه و منش حسن کامکار نهفته است؛ مردی که نه فقط پدر جسمانی که پدر فرهنگی این جریان بود.

او یکی از نخستین کسانی بود که موسیقی کردی را با هویت مستقلش به رسمیت شناخت، آن را آموزش داد، اجرا کرد و برای آیندگان حفظ کرد. موسیقی نواحی در زمان او هنوز در حاشیه بود، اما او صدای آن را به صحنه آورد.

حسن کامکار در آموزش موسیقی هم تأثیر عمیقی داشت. تأسیس نخستین هنرستان موسیقی کردستان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای او بود؛ حرکتی پیشرو که در روزگاری دشوار، فرصت نادری برای آموزش، پرورش و حفظ موسیقی بومی به نسل جوان داد. هنرستان او محلی بود برای خلق، گفتگو، تجربه و پیوند دوباره با ریشه‌ها.

در مقام معلم، شاگردان بسیاری در سنندج، همدان، کرمانشاه و دیگر شهرها تربیت کرد؛ کسانی که نه فقط نغمه‌ای که منش و نگاه هنری از او آموختند. آموزش برای او یک تعامل انسانی بود، نه صرف انتقال دانش تکنیکی.

او در زمینه خلق آثار موسیقایی نیز نقش مهمی ایفا کرد. هرچند کمتر به ضبط رسمی پرداخت، اما تنظیم‌های او بر پایه ملودی‌های کردی، سنگ بنای بسیاری از اجراهای گروه کامکارها شد. او با تلفیق سازهای محلی و کلاسیک، رنگ‌آمیزی تازه‌ای به موسیقی فولکلور بخشید و شیوه‌ای ساخت که بعدها به الگوی نسل‌های بعد بدل شد.

سالگرد درگذشت حسن کامکار، تنها یک توقف در تقویم نیست؛ فرصتی است برای بازگشت به ریشه‌ها. به زندگی مردی که موسیقی را همچون نَفَس، همچون زبان، همچون ایمان زیست. مردی که اگرچه از میان ما رفته، اما در هر نوای دف، در هر لرزش کمانچه، در هر نغمه سنتور، و در هر نغمه‌ای که از عمق فرهنگ برمی‌خیزد، هنوز حضور دارد.

۲۴۴۵۷