محمد ذریه‌زهرائی، تحلیل‌گر شرکت سبدگردان داریوش؛ در یادداشتی که در اختیار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، نوشت: بر اساس گزارش انجمن جهانی فولاد (World Steel Association)، ایران در سال ۲۰۲۴ موفق به تولید ۳۱ میلیون تن فولاد خام شد که نسبت به سال ۲۰۲۳ رشد ۰.۸ درصدی را نشان می‌دهد. این میزان تولید، ایران را در جایگاه دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد خام در جهان قرار داده است.
در طول سال، تولید فولاد ایران با نوساناتی همراه بود. به ویژه در ماه دسامبر (آذر ماه ۱۴۰۳)، به‌دلیل کمبود گاز و برق، تولید با کاهش ۸.۲ درصدی نسبت به ماه مشابه سال قبل به ۲.۶ میلیون تن رسید.
اما این افت همین‌جا متوقف نشد و در ژانویه و فوریه ۲۰۲۵ نیز به ترتیب تولید فولاد ایران به ۲.۲ و ۱.۷ میلیون تن افت کرد.
اما با برطرف شدن برخی محدودیت‌ها با آغاز فصل گرما و هم‌چنین بهبود فعالیت تولیدی صنعت فولاد کشور در آخرین گزارش انجمن‌جهانی فولاد تولید ایران در ماه مارس به ۳.۳ میلیون تن رسید.
هم‌چنین آخرین گزارش سالانه انجمن جهانی فولاد اشاره شد که فولاد مبارکه اصفهان با تولید ۱۰.۳۳ میلیون تن تولید فولاد در سال ۲۰۲۴ در رتبه ۴۶ امین شرکت تولیدکننده فولاد در چهان قرار گرفته است.
مقایسه با تولید جهانی فولاد در سال ۲۰۲۴
در سال ۲۰۲۴، مجموع تولید فولاد خام جهانی به ۱,۸۸۲.۶ میلیون تن رسید که نسبت به سال قبل کاهش ۰.۸ درصدی را نشان می‌دهد.
در این میان، چین با تولید بیش از نیمی از فولاد جهان، هم‌چنان بزرگ‌ترین تولیدکننده باقی مانده است.
با این حال، تولید این کشور در سال ۲۰۲۴ با کاهش مواجه شد که به دلیل کاهش تقاضای داخلی و اعمال تعرفه‌های ضد دامپینگ از سوی کشورهای مختلف بوده است.
چالش‌ها صنعت فولاد ایران
شاید در حال حاضر بتوان گفت ۲ عامل چالش برانگیز حول محور صنعت فولاد ایران یکی ناترازی‌های انرژی بوده و یکی افت قیمت‌های حهانی فولاد در دنیا که به‌واسطه رشد صادرات شدید چین در سال‌های گذشته رخ داده است و در نهایت به افت قیمت‌های صادراتی فولاد ایران نیز منجر شده است.
ناترازی انرژی نیز به‌شدت تولید فولاد کشور را تحت فشار قرار داده است به نحوی که محدودیت‌های تولید برای فولادسازان در سال جاری از اواسط اردیبهشت آغاز شد.
اما ناترازی‌های انرژی بیش از آن‌که بخواهد در تولید انواع مقاطع فولادی تاثیر نامطلوب بگذارد بر تولید فولاد میانی اثر سو داشته و منجربه به افت تولید فاحش در فولاد میانی خواهد شد؛ در نمودار ذیل به بررسی روند تولید فولاد میانی کشور متشکل از اسلب به منظور تولید مقاطع تخت فولادی و بیلت و بلوم به منظور تولید مقاطع طویل فولادی خواهیم پرداخت که متاسفانه آثار ناترازی انرژی در آن واضح است:
اما تولید فولاد میانی در کشور تمام و کمال نشان‌دهنده ناترازی‌های انرژی در سه سال گذشته و تشدید آن‌ها در سالیان اخیر بوده است. به این ترتیب که:
. در سال ۱۴۰۱ شاهد ناترازی ۲ ماهه در هر یک از فصول تابستان و زمستان بودیم و هم‌چنین در ماه‌های ناتراز تولید نسبت به میانگین ماه‌هایی که ناترازی نداشتیم افت ۴۰ تا ۵۰ درصدی را رقم زد.
• در سال ۱۴۰۲ شرایط کمی تشدید شد، در سال ۱۴۰۲ در فصل زمستان مانند سال گذشته شاهد ناترازی ۲ ماهه بودیم اما در تابستان این ناترازی تشدید شد و عملا تمام فصل تابستان تولیدکنندگان درگیر افت مقادیر تولید شدند.
• در سال ۱۴۰۳ شرایط به مراتب بدتر شد و شاهد ناترازی ۴ ماهه در تابستان و ۳ ماهه در زمستان بودیم و این اتفاق به آن معنی است که ناترازی دیگر تاثیر کوتاهی طی یک سال برای تولیدکنندگان فولاد نداشته و بیش از نیمی از سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• نهایتا تمام این موارد باعث شد که تولید فولاد میانی در ایران که حتی با وجود تمامی مشکلات و مصائب در سال ۱۴۰۲ با رشد ۵.۵% نسبت به سال ۱۴۰۱ به ۳۲.۱ میلیون تن رسیده بود در سال ۱۴۰۳ با افت ۵.۷% به ۳۰.۳ میلیون تن کاهش پیدا کند.
• هرچند در فروردین شاهد بهبود وضعیت تولیدکنندگان و حتی رشد ۴.۶% تولید نسبت به فروردین سال گذشته بودیم پیش‌بینی می‌شود با توجه به وضعیت تولید و عرضه برق و تقاضای فزاینده برای برق تولیدکنندگان فولاد کشور بیش از پیش تحت فشار قرار بگیرند چون قطعی‌ها، هنوز که به انتهای اردیبهشت نرسیده‌ایم، شروع شده است.
منبع: خبرگزاری سنا
